نظر اکثریت

اولاً: باید به قصد طرفین در صدور یا انتقال چک به جای سند عادی یا در کنار سند عادی توجه شود و مشخص شود که آیا قصد طرفین جابه‌جایی سند تجاری به جای سند دیگر است یا این‌که چک برای تضمین سند عادی اصدار یافته است. ثانیاً: شرایط تبدیل تعهد در قضیه مطروحه وجود ندارد زیرا تبدیل تعهد یا به اعتبار تبدیل داین است یا به اعتبار تبدیل مدیون یا خود دین و در شرایطی تبدیل منشأ دین صورت می‌گیرد. در سؤال مطروحه هیچ‌یک از انواع تبدیل تعهد محقق نشده است و اگرچه تبدیل تعهد به اعتبار مدیون در ابتدا به ذهن متبادر می‌شود، با توجه به لزوم رضایت و قصد مدیون جدید در قبال طلبکار در این نوع تبدیل تعهد و فقد آن در سؤال مطروحه، آن نیز منتفی است. مضافاً این‌که به لحاظ عدم قبول محالٌ‌الیه، شرایط تحقق عقد حواله و نقل ذمّه به ذمّه نیز وجود ندارد. بنابراین در صورتی‌که با لحاظ قصد طرفین، بقای سند عادی بعد از تحویل چک در تصرف داین از باب امانت یا سند ابطال شده نباشد، چک را باید صرفاً جهت تضمین پرداخت دین موضوع سند عادی تلقی کرد و رد دعوای خواهان که به استناد سند عادی اقامه دعوا کرده است فاقد وجاهت قانونی است.

نظر اقلیت

نظر به این‌که طلبکار، چک متعلق به شخص ثالث را قبول کرده و چک جانشین سند عادی فیمابین طرفین شده و در حقیقت تبدیل تعهد صورت گرفته است و حتی در فرض عدم تحقق تبدیل تعهد نیز، حواله صورت گرفته که در نتیجه آن دین از ذمّه مدیون سند عادی به ذمّه مدیون چک منتقل شده است، موقعیتی برای طرح دعوا به استناد سند عادی باقی نمانده است و دارنده چک فقط در حدود مقررات راجع به ظهرنویسی یا ضمانت در خصوص سند تجاری چک می‌تواند به صادر‌کننده یا انتقال‌دهنده آن مراجعه کند.