لزوم تعیین وقت رسیدگی مستقل در پرونده جرایم درجه هفت و هشت
با توجه به متن ماده ۳۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری، آیا در رسیدگی به جرایم درجه هفت و هشت، دادگاه کیفری پس از احضار شاکی و متهم به صورت انفرادی و انجام تحقیقات مقدماتی، مکلف به تعیین وقت رسیدگی با حضور طرفین نیز می باشد؟
رسیدگی مستقیم در دادگاه نافی رعایت اصل تناظر در خاتمه تحقیقات مقدماتی نیست. لذا دادگاه پس از ختم تحقیقات تکلیف تعیین وقت رسیدگی و دعوت طرفین را دارد.
نظر به اینکه در بند ب ماده ۳۴۰ صراحتاً اشاره شده که فقط درصورتی که اصحاب دعوا حاضر باشند و درخواست مهلت نکنند دادگاه مبادرت به رسیدگی مینماید و در سایر حالات لازم است دادگاه وقت رسیدگی مقرر تعیین نماید تا طرفین حاضر شوند و سپس رسیدگی ترافعی انجام شود. رعایت اصل تناظر در دادگاهها لازم است و به همین دلیل لزوماً باید وقت رسیدگی مقرر تعیین شود و مقررات ماده ۳۴۰ نافی مقررات عمومی رسیدگی در دادگاهها نیست و قانونگذار صرفاً یک مرجع رسیدگی را کم کرده اما این امر به معنی از بین رفتن یکی از مراحل رسیدگی نیست.
اگرچه انجام تحقیقات مقدماتی و دادرسی در مورد جرایم درجات هفت و هشت بهصورت مستقیم در دادگاه، به معنی نفی یک مرحله از رسیدگی نخواهد بود اما باتوجه به اینکه جرایم درجه هفت و هشت از اهمیت کمتری نسبت به سایر جرائم برخوردار هستند و مجازات آنان نیز سبک تر است هدف قانونگذار تسریع در رسیدگی به این جرایم و کاهش هزینههای نظام عدالت کیفری بوده است .بنابراین چنانچه طرفین به صورت جداگانه در دادگاه حاضر شوند و تحقیقات مقدماتی انجام شود و هیچ یک از آنان فرصتی برای تدارک دفاع یا انتخاب وکیل مطالبه نکنند و تمام دفاعیات و مطالب خود را بیان کرده باشند تعیین وقت رسیدگی مجزا امری بیهوده و اضافی است لذا صرفاً در مواردی که هیچ گاه یکی از طرفین در دادگاه برای انجام تحقیقات حاضر نشده باشد یا اینکه بعد از حضور وقت رسیدگی خواسته باشد، در سایر موارد تعیین وقت رسیدگی مجزا لازم نخواهد بود.
هدف از حذف رسیدگی دادسرا در مورد جرایم درجه هفت و هشت تسریع در رسیدگی به این جرایم بوده و لذا چنانچه ابهامی در رسیدگی وجود نداشته باشد علیرغم عدم حضور طرفین یا یکی از آنها دادگاه مکلف به تعیین وقت رسیدگی مقرر نخواهد بود .صرفاً در مواردی که با حضور طرفین یا بدون حضور آنان ابهامی از نظر دادگاه در تحقیقات و رسیدگی وجود داشته باشد دادگاه مکلف است وقت رسیدگی تعیین و نسبت به رفع ابهام اقدام نماید.