طرح دعوای ابطال معامله فضولی از ناحیه خریدار
شخص (الف) زمینی به مساحت 200 متر مربع از شخص (ب) و (ج) خریداری می¬کند. پس از خریداری متوجه می¬شود فروشندگان قسمتی از زمین را به شخص (د) به صورت فضولی فروخته¬اند. آیا دادخواست شخص (الف) مبنی بر ابطال معامله فضولی قابل پذیرش است؟
نشست قضایی (1) مدنی: اگرچه سؤال دارای ابهام است؛ ولی چنان‌چه از سؤال چنین استنباط شود که قسمتی از ملک خریدار (الف)، به دیگری واگذار شده است؛ لذا با طرح دعوا از ناحیه شخص (الف) در واقع چنین واگذاری تنفیذ نخواهد شد. چنان‌چه قبل از واگذاری به شخص (الف) چنین امری واقع شده باشد، طرح دعوای ابطال از ناحیه شخص (الف) موجبی نخواهد داشت.
معامله به مال غیر جز به عنوان ولایت یا وصایت یا وکالت نافذ نیست؛ ولو این‌که صاحب مال باطناً راضی باشد. ولی اگر مالک یا قائم‌مقام مالک پس از وقوع معامله، آن را اجازه کند معامله صحیح و نافذ است. در مانحن¬فیه اقامه دعوا از اساس با عنوان ابطال معامله پذیرش ندارد؛ چرا که باید بدواً تکلیف این امر که آیا مالک یا قائم¬مقام، معامله را تنفیذ خواهد کرد یا خیر مشخص شود. بنابراین، دعوا به کیفیت مطروحه با توجه به مواد 247 و 248 قانون مدنی و ماده 2 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی قابلیت استماع ندارد. بعد از آن‌که تکلیف نفوذ یا عدم نفوذ معامله روشن شد، برابر مواد 255 و 324 قانون مدنی باید متضرر اقدام مقتضی به عمل آورد.